(ΑΠΟ ΤΟ SITE Stivos News KΛΑΣΣΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ)
Η ιστορία του επί κοντώ εν συντομία…
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΜΟΥΖΕΛΟY
Δημοσιογράφου-Συγγραφέα
Αύριο το πρωί δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, αλλά το αντίστροφο… Μάλλον για να ακριβολογούμε πάει το επί κοντώ στο Ζάππειο και βρίσκει φιλάθλους και μη θεατές! Από εκεί και πέρα μπορεί να βρει και νέους λάτρεις, μέσα ή έξω από το στίβο…
Πότε και πώς όμως ξεκίνησε ως αγώνισμα το επί κοντώ; Πότε μπήκε στους Ολυμπιακούς, πότε το έμαθαν Έλληνες αθλητές;
Μερικά ενδιαφέροντα πιστεύω ερωτήματα, στα οποία επιχειρώ να απαντήσω, με την προσδοκία ότι αρκετοί θα ήθελαν να μάθουν…
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο οι ρίζες του βρίσκονται στην ελληνική αρχαιότητα, όπου εκτός από τη χρησιμοποίηση κονταριών για να περνούν τάφρους, τείχη ή άλλα εμπόδια, οι πρόογονοί μας το μετέτρεψαν και σε αγώνισμα με την επωνυμία «άλμα εις ύψος με κοντάρι»!! Χαρακτηρισμός που απαντιέται στα Γερμανικά ως Stahochsprung…
Το 19ο αιώνα έκαναν αγώνες με κοντάρι αλλά εις μήκος, αλλά κάποιοι «ευγενείς» στο Λάνκασάϊρ (στο UlverstonCricket & footballclub) άρχισαν να πηδούν εις ύψος. Εξάσκηση στο κοντώ έκαναν στις αρχές του 19ου αι. στη Γερμανία…
Σχεδόν τίποτα όμως δεν έμοιαζε με το αγώνισμα που γνωρίσαμε…
Αυτό μάλλον επινοήθηκε στην Αμερική, όπου άφησαν τους προγενέστερους τρόπους (αναρρίχηση και περιστροφή των χεριών σε σταθεροποιημένο στο έδαφος κοντάρι) και ο Χιουζ Μπάξτερ καταγράφεται ότι πήδησε 3,48μ. το 1887!
Άκρως εντυπωσιακό είναι ότι ο καλύτεροι κάθε χρόνο στον Κόσμο ήταν Αμερικανοί από το 1898 έως το 1962!
Επί κοντώ λοιπόν διεξήχθη και στην Αθήνα το 1896 με πρώτο ολυμπιονίκη του αγωνίσματος τον Ουίλιαμ Χόϊτ με3,30μ!
Τόσο τότε όσο και το 1900 επειδή το αγώνισμα τελέσθηκε Κυριακή οι καλύτεροι Αμερικανοί αθλητές δεν αγωνίσθηκαν για θρησκευτικούς λόγους!
Μάλιστα στο Παρίσι οι οργανωτές τους κάλεσαν ν’ αγωνισθούν άλλη μέρα και ο Νταν Χόρτον σημείωσε 3,45μ. δεκαπέντε πόντους ψηλότερα από τον επίσημο ολυμπιονίκη Ιρβάϊν Μπάξτερ!
Το 1898 ο Ρέϊμοντ Κλαπ, του Πανεπιστημίου του Γέϊλ,  πήδησε 3,62μ. και έτσι άρχισε η μεγάλη παράδοση του αμερικανικού Πανεπιστημίου στο αγώνισμα…

Τα ρεκόρ…
Είναι καταπληκτικό ότι έχουν καταγραφεί επιδόσεις επαγγελματιών και ερασιτεχνών επικοντιστών ακόμη από τα μέσα του 19ου αι. και επιδόσεις σε κλειστό στίβο!
Τα κοντάρια ήταν από βελανιδιά, έλατο, κέδρο ή καρυδιά, ώσπου να φτάσουμε στα σιδερένια, από μπαμπού (κυριάρχησε για δεκαετίες) και κατόπιν εκείνα από fibreglass και άλλες σύγχρονες ύλες…
Πάντως από την εποχή που η Iaaf άρχισε να αναγνωρίζει επίσημα παγκόσμια ρεκόρ ως πρώτο καταγράφεται το 4.02μ. του Μαρκ Ράϊτ (ΗΠΑ) στις 8/6/1912.
Τα 4,50μ. πέρασαν πρώτοι κάνοντας κοινό παγκόσμιο ρεκόρ με επίδοση 4,54μ. οι Αμερικανοί Μπιλ Σέλτον & Ερλ Μίντους στο Λος Άντζελες στις 29/5/1937 και τα 4,70μ. ο Κορνήλιος Γουόρμερνταμ στο Κόμπτον στις 6/6/1941. Ήταν ο αθλητής που κατέρριψε πολλές φορές το Π. Ρ. και το πήγε από το 4,54μ στο 4,77μ!
Με κοντάρι από αλουμίνιο ο Μπομπ Γκουτόφσκι σημείωσε 4,78μ. και 4,82μ. ενώ με ατσάλινο ο Ντον Μπραγκ είχε κάνει 4,80μ.
Η εποχή των συνθετικών κονταριών αρχίζει με το Π.Ρ. του Τζορτζ Ντέϊβις 4,83μ. (Μπόλντερ, 2/7/1960), ενώ ο πρώτος μη Αμερικανός παγκόσμιος ρέκορντμαν ήταν  ο Φινλανδός Πέντι Νίκουλα που στις 22//6/1962 πέτυχε 4,94μ.
 Πρώτος αθλητής πάνω από 5μ. στα χρονικά  ήταν ο Μπράϊαν Στένμπεργκ (ΗΠΑ) στη  Φιλαδέλφεια στις 27/4/1963 για να ακολουθήσουν συμπατριώτες του έως το 1970 …
Τότε ο Ανατολικογερμανός Βόλφγκανγκ Νόρντβιγκ (μόνιμος πονοκέφαλος του Χρ. Παπανικολάου) έκανε 5,45μ. στο Βερολίνο (17/6/70) και 5,46μ. στην Πανεπιστημιάδα του Τορίνο (3/9/1970) ρεκόρ που είχα την τύχη να δω στο Κομουνάλε, ως δημοσιογράφος-μέλος της ελληνικής ομάδας! Εκεί ο Χρ.Παπανικολάου είχε σημειώσει Βαλκανικό ρεκόρ με 5,42μ. και έβαλε τις βάσεις για το 5,49μ. στις 24 Οκτωβρίου 1970 στο στάδιο Καραϊσκάκη!
Από εκεί και πέρα η ιστορία είναι λίγο πολύ πιο γνωστή ή ευκολοτερα προσβάσιμη…  
Πρώτος σημείωσε ρεκόρ στα 5,80μ.ο Γάλλος Τιερί Βινιερόν (Μασόν, 20/6/1981), και από το 1984 άρχισε η μονοκρατορία του Σεργκεϊ Μπούμπκα. Από τα 5,83μ. ανέβασε το ρεκόρ στο φανταστικό 6,14μ. (Σεστριέρε 31/7/1994) ξεπερνώντας πρώτη φορά τα 6μ. στο Παρίσι στις 13/7/1985!

Οι Έλληνες…
Στην Ελλάδα πρώτος στη λίστα των ρέκορντμεν καταράφηκε με 2,6ομ. ο Ι. Θεοδωρόπουλος (ΕΓΣ- 10/3/1896) που την επομένη έχασε το ρεκόρ από τον Ευαγ.Δαμάσκο που έκανε 2,90μ.!
Τα 4μ. (για την ακρίβεια 4,015) πέρασε πρώτος ο Χλέντζος (ΑΟΠΦ- 13/10/1935) και το ρεκόρ ανέβασε στα 4,21μ. ο Ρήγας Ευσταθιάδης (ΠΑΟ – 15/6/1952).
Κατόπιν ανέλαβε ο σπουδαίος Γιώργος Ρουμπάνης (ΠΓΣ) να το πάει με 10 καταρρίψεις σε διεθνή για την εποχή επίπεδα  (από 4,23 στα 4,60μ. ,Μόναχο -12/7/1958) για να   ακολουθήσει ο Χρ. Παπανικολάου (ΠΑΟ) (15 βελτιώσεις) που από τα 4, 69 (30/6/1964) έφτασε στα 5,49μ.
Το ρεκόρ αυτό έμεινε έως το 1992 όταν μετά από 22 χρόνια το ξεπέρασε ο Χρ.Παλλάκης (ΠΑΟ)  με 5,52, και ακολούθησαν οι εξής καταρρίψεις:
5,53     Στ. Τσίτουρας  (ΠΓΣ)           6/6/93
5,55     Στ. Τσίτουρας  (ΠΓΣ)           20/6/93
5,56     Χρ.Παλλάκης  (ΠΑΟ)           22/7/95
5,60     Στ. Τσίτουρας (ΠΓΣ)            28/6/97
5,61     Στ. Τσίτουρας (ΠΓΣ)            9/6/00
5,62     Μ. Ευαγγέλου (ΠΑΟ)           12/6/04
Εδώ αρχίζει η εποχή Κώστα Φιλιππίδη (που αγωνίσθηκε με τα χρώματα του Πανελληνίου αλλά και του ΓΣ Βόλου για να επανέλθει πέρσι στο σύλλογο των ολυμπιονικών) με την εξής άνοδο…
5,70     Κ. Φιλιππίδης  1/6/05
5,70          «     «            3/6/05 (ισοφ.)
5,71        «         «                    6/6/05
5,72        «         «                    14/6/05
5,75        «         «                    18/8/05
5,75        «         «                    29/8/11 (ισοφ.)
5,76        «         «                    16/8/12
5,80        «         «                    23/8/12 (Λωζάνη)
5,82        «         «                    10/5/13 (Ντόχα)
Όπως είναι γνωστό ο πρωταθλητής μας, κορυφαίος έως σήμερα στον κόσμο για το 2013, έχει και το ρεκόρ κλειστού στίβου με 5,83μ. (31/1/13).
Τέλος στην Ελλάδα μόνο 7 επικοντιστές έχουν πηδήσει πάνω από τα 5,50μ.