(ΑΠΟ ΤΟ SITE Stivos News KΛΑΣΣΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ)
Σαν σήμερα το 1946 στη Βοστόνη o θρίαμβος του Κυριακίδη
Αναδρομή στη συναρπαστική πορεία του στον Μαραθώνιο!
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΜΟΥΖΕΛΟΣ
Δημοσιογράφος - Συγγραφέας
20 Απριλίου …. Μια από τις πιο ένδοξες και συγκινητικές επετείους του ελληνικού στίβου… Η ημέρα του θριάμβου του Στέλιου Κυριακίδη, στον φημισμένο διεθνή Μαραθώνιο της Βοστόνης πριν από 67 χρόνια!
Η μεγάλη αυτή μορφή του ελληνικού αθλητισμού (10 Μαϊου 1910 – 10 Δεκεμβρίου 1987) από το χωριό Στατός Πάφου της Κύπρου, θριάμβευσε ανέλπιστα στην κούρσα, προσφέροντας στην καθημαγμένη από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και την κατοχή Ελλάδα όχι μόνο ψυχική ανάταση κι ελπίδα αλλά σημαντική βοήθεια σε χρήματα και είδη πρώτης ανάγκης, που ίσως ούτε ο πιο έμπειρος διπλωμάτης θα μπορούσε να συγκεντρώσει τότε στις ΗΠΑ!
Στον αγώνα εκείνον ο ισχνός και ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες πρωταθλητής μας, επέστρεψε στην αμερικανική μεγαλούπολη μετά το 1938 (δεν μπόρεσε να τερματίσει) αποφασισμένος να πετύχει, έχοντας βέβαια περισσότερη εμπειρία και επιτυχίες… Ήταν πιο γνωστός αυτή τη φορά, αλλά είχε να αντιμετωπίσει το ανερχόμενο αστέρι της Αμερικής, νικητή του 1945, Τζον Κέλι, τον ήδη τρείς νικητή Καναδό Ζεράρ Κοτέ και πολλούς άλλους εξαιρετικούς δρομείς…
Παίρνοντας λίγα κιλά και δυνάμεις τις λίγες πριν τον αγώνα ημέρες, χάρη στη βοήθεια των ομογενών, ο Κυριακίδης με καλά μελετημένη κούρσα θριάμβευσε με τον εκπληκτικό χρόνο 2ώρ. 29.27 που αρχικά θεωρήθηκε κορυφαία επίδοση της χρονιάς στον Κόσμο και φυσικά Πανελλήνιο ρεκόρ!
Φευ όμως, η διαδρομή (όπως και πολλές φορές εκεί) ήταν μικρότερη από την κανονική, μόλις 25,54 μίλια ή 41,1χλμ., και έτσι το ρεκόρ δεν μπορούσε να αναγνωρισθεί…
Η χαμένη αυτή ευκαιρία δεν μείωσε καθόλου την τεράστια αξία της νίκης του Στ.Κυριακίδη, η επιστροφή του οποίου στην Αθήνα προκάλεσε λαϊκό σεισμό και ξανάφερε το χαμόγελο και την αισιοδοξία σε όλο τον ελληνισμό! Γιατί ο Κυριακίδης δεν ζήτησε κανένα έπαθλο ή δώρο για τον εαυτό του αλλά μόνο για την πατρίδα και τους Έλληνες…
Την ιστορική αυτή ημέρα και τον αξέχαστο πρωταγωνιστή της θέλησα να τιμήσω και να θυμίσω με το κείμενο αυτό, καθώς είναι φανερό ότι η ιστορική διαδρομή και εξέλιξη του Μαραθωνίου στην Ελλάδα συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το Στέλιο Κυριακίδη, που έγραψε χρυσές σελίδες στο βιβλίο του αγωνίσματος.
Αυτές σας προσκαλώ να ξεφυλλίσουμε νοερά μαζί, στη συνέχεια του κειμένου…
Σημειώνοντας προκαταβολικά ότι, στις πρωτοφανείς συνθήκες που βιώνουμε σήμερα, είμαι βέβαιος πως ο αγαπημένος όλων «κυρ Στέλιος» θα γινόταν ξανά πρωτοπόρος για τη στήριξη και ανάκαμψη της κοινωνίας σε Κύπρο και Ελλάδα!
Δεν θα αναφερθώ στην πολύχρονη και πολύπλευρη προσφορά του ως προπονητής, διοικητικός παράγοντας, κριτής κ.α. γιατί θα χρειαζόταν χώρος και χρόνος πολύς…
Μένω μόνο στον Μαραθώνιο (αφήνοντας στο περιθώριο τα άλλα αγωνίσματα που διακρίθηκε), θυμίζοντας ότι η ιστορία του αγωνίσματος αρχίζει στις 10 Μαρτίου 1896 με το 1ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα και συνάμα πρώτο επίσημο αγώνα.
Όχι βέβαια στη σημερινή επίσημη απόσταση των 42.195μ., αλλά στα σχεδόν 40 χλμ. που χώριζαν τον Μαραθώνα από την Αθήνα εκείνη την εποχή…
Ο δοκιμαστικός νέος αγώνας στις 24 Μαρτίου και ο 1ος στα χρονικά Ολυμπιακός Μαραθώνιος στις 29 Μαρτίου 1896 ήταν οι επόμενοι. Δεν διεξήχθη άλλος αγώνας στην Ελλάδα έως το 1906, οπότε στις 18 Μαρτίου έγινε το 2ο Πανελλήνιο πρωτάθλημα και στις 18 Απριλίου ο Μαραθώνιος των αποκαλούμενων Μέσο –Ολυμπιακών της Αθήνας!
Η εξέλιξη ήταν πενιχρή και σκεφτείτε ότι έως το 1932 μόλις οκτώ μαραθώνιοι είχαν τελεσθεί για να φτάσουμε στο 10ο Πανελλήνιο πρωτάθλημα.
Φυσικά λιγοστοί ήταν οι δρομείς που είχαν αποτολμήσει να διανύσουν την απόσταση (επίσημα καθορίστηκε από την Iaaf στο Συνέδριο του 1921, αλλά έως και το 1928 υπήρχαν αμφιβολίες αν σωστά είχε προσδιοριστεί με βάση την πραγματική πρώτη διαδρομή της Αθήνας…), η οποία για πολλά χρόνια εθεωρείτο «απάνθρωπη» και έγινε στόχος ισχυρής πολεμικής!
Προσέξτε τώρα λίγο τις επιδόσεις για να αντιληφθείτε τη συμβολή του Κυριακίδη και την αξία του ως μαραθωνοδρόμου… Το 1910 η καλύτερη επίδοση Έλληνα ήταν 3ωρ.03.35 του Σωτ.Πλιάκου, αλλά όχι σε κανονική απόσταση. Μετά το 1924 που πιθανότατα ο ΣΕΓΑΣ συμμορφώθηκε στον κανονισμό της Iaaf το Πανελλήνιο ρεκόρ ξεκινά στις 3ώρ. 25.47.8 (του Διαμ. Κάντζια) και μετά τρεις διαδοχικές βελτιώσεις από το Χρ. Σάρρα το βρίσκουμε στις 20/11/1932 στις 3ωρ. 06.35.
Ήταν η χρονιά που ο Κυριακίδης νικητής στους Παγκύπριους αγώνες πήγε στην Αθήνα να διεκδικήσει θέση στη Βαλκανική ομάδα, αλλά δεν τον εμπιστεύθηκαν…
Tο 1933 ξαναγύρισε και στις 8/10 στον πρώτο Μαραθώνιο της ζωής του, αναδείχθηκε 2ος Βαλκανιονίκης με νέο ΠΡ 3ώρ. 03.05 (και ρεκόρ κλασικής διαδρομής)!
Το 1934 ήταν σημαδιακή και εντυπωσιακή χρονιά…
Αφού είχε κερδίσει στους Πανελλήνιους αγώνες τα 5 & 10χλμ., στους Βαλκανικούς στο Ζάγκρεμπ κέρδισε πρώτα τα 10χλμ. (33.49.1) και στις 2/9 τον Μαραθώνιο με 2ωρ.49.42,συντρίβοντας το ΠΡ πάνω από 13 λεπτά!
Κάποια γεγονότα του 1935 ήταν λυπηρά για τον μαχητή πρωταθλητή μας…
Το δέκαθλο και ο μαραθώνιος των Βαλκανικών εκείνης της χρονιάς (Κωνσταντινούπολη, Σεπτέμβριος) έγιναν νωρίτερα (25-26 Μαϊου) στην Αθήνα…
Οι Σέρβοι (όπως και την προηγούμενη) αμφισβητούσαν τη δυνατότητά του να μετέχει με την Ελληνική ομάδα, λόγω κυπριακής καταγωγής…
Ο ΣΕΓΑΣ αποδέχθηκε μια παράδοξη συμφωνία, για να μην οξυνθεί η κατάσταση, να
ξεκινήσει (εκτός συναγωνισμού) 2 λεπτά μετά τους υπόλοιπους… Σε άθλια ψυχολογική κατάσταση λίγο έλειψε να καλύψει το χάντικαπ… Ουσιαστικά ήλθε 2ος με 3ώρ. 08.07,
μόλις 27 δευτερόλεπτα πίσω από το Ρουμάνο νικητή, αλλά πουθενά δεν θα δείτε επίσημα το αποτέλεσμα αυτό! Ούτε βέβαια στην καταμέτρηση των μεταλλίων…
*Τουλάχιστον αποζημιώθηκε τον Ιούλιο (13/7) παίρνοντας στον Μαραθώνιο του Λονδίνου τη 2η θέση με 3ώρ.03.20 (22 δευτερόλεπτα πίσω από το νικητή) στους 5 μόνο που τερμάτισαν μεταξύ των 40 που αγωνίσθηκαν, λόγω αποπνικτικής ατμόσφαιρας!
Νέες συμμετοχές στο αγώνισμα το 1936. Πανελληνιονίκης (7/6) με 3ωρ. 06.30, [σε μια σπάνια διαδρομή, από Παναθηναϊκό στάδιο στη Γλυφάδα, Βούλα, Άνω Βούλα και επιστροφή στην Αθήνα!] και Βαλκανιονίκης (Αθήνα, 6/10) με 2ώρ.49.10.
Η επίδοση αυτή ήταν πάλι ελληνικό ρεκόρ κλασικής διαδρομής και μόλις το 1963 (19/5) ξεπεράστηκε από τον τότε πανελληνιονίκη Κώστα Πονήρη με 2ώρ.46.17.
Ήταν ο αδιαμφισβήτητα κορυφαίος Έλληνας στις μεγάλες αποστάσεις και το 1937,
εκτός των άλλων, θριάμβευσε στους Βαλκανικούς με 2ώρ. 57.22 (12/9, Βουκουρέστι).
*Νωρίτερα (17 Ιουλίου) πάλι στο Διεθνή Μαραθώνιο του Λονδίνου διακρίθηκε ιδιαίτερα, τερματίζοντας 2ος με 2ώρ. 40.10, που ήταν νέο Πανελλήνιο ρεκόρ και τον έφερε στην 21η θέση της παγκόσμιας κατάταξης της χρονιάς, κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί για Έλληνα μαραθωνοδρόμο!
Στα 28 του το 1938, αρκετά ώριμος αλλά έχει πια έναν σημαντικό ανταγωνιστή, το Θανάση Ραγάζο, που στους Βαλκανικούς του Βελιγραδίου (18/9) τον αφήνει 2ο στον Μαραθώνιο…
Οι χρόνοι τους ήταν παγκόσμιας κλάσης, αλλά εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι η διαδρομή ήταν τουλάχιστον 2 χιλιόμετρα μικρότερη!
Τον Οκτώβριο του 1939 (8/10) ο Μαραθώνιος στην Αθήνα ήταν ταυτόχρονα Πανελλήνιος & Βαλκανικός αγώνας, με νικητή τον Κυριακίδη σε 2ωρ.52.07! Διπλό το χρυσό μετάλλιο στο στήθος του…
Έχει μπει στα τριάντα το 1940… Μεγαλωμένος για τα μέτρα της εποχής, με προσωπικές περιπέτειες να τον ταράζουν… Παρ’ όλα αυτά αναδεικνύεται 3ος Βαλκανιονίκης του μαραθωνίου στην Κωνσταντινούπολη (6/10) με 2ωρ.46.43.
Ο πόλεμος έφαγε τα καλύτερά του χρόνια, μα παρά τις κακουχίες δεν το ‘βαλε κάτω…
Το 1946 ήταν η χρονιά που έφτασε στο απόγειο της δόξας του με το θρίαμβο στη Βοστόνη, όπως αναφέρω στον πρόλογο. Εκεί ξαναγύρισε το 1947, παίρνοντας τη 10η θέση…
Σε δύο Ολυμπιακούς με διαφορά 12 χρόνων!
Ο Κυριακίδης ευτύχησε να αγωνισθεί δύο φορές σε Ολυμπιακούς και μάλιστα με διαφορά 12 χρόνων!
Πρώτα το 1936 στο Βερολίνο (9/8) όπου κατέλαβε την εξαιρετική 11η θέση [σε 36 τερματίσαντες επί 56 μετασχόντων] με 2ωρ. 43.20.9. Ο χρόνος του δεν ήταν απλώς Πανελλήνιο ρεκόρ, αλλά και ο 62ος της χρονιάς στον Κόσμο!
Τότε είχε εκφράσει έντονα παράπονα για τις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε και την έλλειψη σωστής διατροφής και ήταν έτοιμος να σταματήσει τον αθλητισμό…
Στις 7 Αυγούστου 1948 στο γνώριμό του Λονδίνο στάθηκε πάλι στην αφετηρία… Ασυνήθιστα πράγματα για έναν 38χρονο εκείνες τις εποχές…
Ήλθε 18ος με 2ωρ.49.00, ανάμεσα σε 30 που τερμάτισαν και 40 που αγωνίσθηκαν.
Εκεί έπεσαν οι τίτλοι τέλους της σπουδαίας καριέρας του.
Το ρεκόρ
Κατέρριψε 4 φορές το ΠΡ, βελτίωσε την επίδοση σχεδόν 23 λεπτά και το διατήρησε τριάντα χρόνια! Μόλις στις 6 Απριλίου 1967 το ξεπέρασε ο Δημ. Βούρος στο Διεθνή Μαραθώνιο της Ολυμπιακής Ημέρας με 2ώρ. 38.22.
Κορυφαίος Έλληνας της χρονιάς…
Αξιοσημείωτο τέλος ότι ο τιμώμενος σήμερα ήταν οκτώ χρονιές (1933 -37, 1939, 1946 & 1948) κορυφαίος Έλληνας μαραθωνοδρόμος και τρείς δεύτερος, μετά το Θαν. Ραγάζο.
Ο κύκλος της ζωής του έκλεισε στα 77… Σαν παιχνίδι της μοίρας ήταν ο αριθμός στη φανέλα που φορούσε στο θρίαμβο της Βοστόνης!
Συνοπτικά οι διακρίσεις του :
Βαλκανικοί Αγώνες: 6 χρυσά (4 στον μαραθώνιο, 2 στα 10χλμ.) -2 αργυρά και 2 χάλκινα (από 1 σε μαραθώνιο & 10χλμ. αντίστοιχα) και ένα μη καταμετρημένο! – Σύνολο: 10.
Πανελλήνιοι Αγώνες: 8 χρυσά (από 3 στα 5 &10χλμ. και 2 στον μαραθώνιο).
Πανελλήνια ρεκόρ 7 φορές!
5χλμ. 15.35.0 1937
10χλμ. 32.52.4 (1/6) & 32.28.0 (20/9) 1936
Μαραθώνιος 3:03.05 (5/10) Αθήνα 1933
2:49.42 (2/9) Ζάγκρεμπ 1934
2:43.20.9 (9/8) Βερολίνο 1936
2:40. 10 (17/7) Λονδίνo 1937
Ατομικά ρεκόρ:
5χλμ. 15.33.0 4/5/1937 Αθήνα
10χλμ. 32.28.0 20/9/1936 Αθήνα
Μαρ. 2ώρ. 40.10 17/7/1937 Λονδίνο
Οι κούρσες του στον Μαραθώνιο
Οι 15 Μαραθώνιοι της καριέρας του (σε παρένθεση η θέση τερματισμού και στο τέλος η θέση του στην παγκόσμια κατάταξη κάθε έτους), ήταν οι εξής:
3:03.05 (2) 5/10/1933 Αθήνα (ΠΡ) (174 world list)
2:49.42 (1) 2/9/1934 Ζάγκρεμπ (ΠΡ) (66 world list)
3:03.20 (2) 13/7/1935 Λονδίνo
3:08.07 26/5/1935 Αθήνα [εκτός συν/μού, Βαλκ. Αγ.]
3:06.30 (1) 7/6/1936 Αθήνα
2:43.20.9 (11) 9/8/1936 Βερολίνο (ΠΡ) (62 world list)
2:49.10 (1) 6/10/1936 Αθήνα (107 world list)
2:40.10 (2) 17/7/1937 Λονδίνο (ΠΡ) (21 world list)
2:57.22 (1) 12/9/1937 Βουκουρέστι (168 world list)
2:31.25 (2) 18/9/1938 Βελιγράδι (short distance)
2:52.07 (1) 8/10/1939 Αθήνα (118 world list)
2:46.43 (3) 6/10/1940 Κων/λη (66 world list)
2:29.27 (1) 20/4/1946 Βοστόνη (short dist. 41, 1 km)
2:39.13 (10) 19/4/1947 Βοστόνη (short dist. 41, 1 km)
2:49.00 (18) 7/8/1948 Λονδίνο (129 world list)
Υ.Γ. Επιτρέψτε μου να θυμίσω σε όσους φίλους του στίβου ενδιαφέρονται τυχόν για περισσότερες πληροφορίες και άγνωστες ιστορίες για τον Μαραθώνιο στην Αθήνα ότι κυκλοφορούν δύο βιβλία μου με τίτλο:
ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ- Ραντεβού με την ιστορία (2010, ΑΓΚΥΡΑ)
Έλληνες & Μαραθώνιος (2011, Runner magazine)
Υ.Γ.2 Με την ευκαιρία μια αναγκαία διόρθωση: Για πολλά χρόνια η απόσταση του Μαραθωνίου της Βοστόνης ήταν διαπιστωμένα και αναμφισβήτητα αντικανονική, δηλ. μικρότερη και συνήθως στα 25,54 μίλια ή 41,1 χλμ., με συνέπεια η επίδοση του Κυριακίδη (όπως και του Ραγάζου το 1947) να μην αναγνωρίζεται επίσημα, ούτε ως καλύτερη επίδοση στην Ευρώπη ούτε ως Πανελλήνιο ρεκόρ! Λανθασμένα ο ΣΕΓΑΣ (και όχι μόνο…) θεωρούσε ως ρεκορ το 2ώρ.29.27 του αείμνηστου κυρ Στέλιου…
Σαν σήμερα το 1946 στη Βοστόνη o θρίαμβος του Κυριακίδη
Αναδρομή στη συναρπαστική πορεία του στον Μαραθώνιο!
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΜΟΥΖΕΛΟΣ
Δημοσιογράφος - Συγγραφέας
20 Απριλίου …. Μια από τις πιο ένδοξες και συγκινητικές επετείους του ελληνικού στίβου… Η ημέρα του θριάμβου του Στέλιου Κυριακίδη, στον φημισμένο διεθνή Μαραθώνιο της Βοστόνης πριν από 67 χρόνια!
Η μεγάλη αυτή μορφή του ελληνικού αθλητισμού (10 Μαϊου 1910 – 10 Δεκεμβρίου 1987) από το χωριό Στατός Πάφου της Κύπρου, θριάμβευσε ανέλπιστα στην κούρσα, προσφέροντας στην καθημαγμένη από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και την κατοχή Ελλάδα όχι μόνο ψυχική ανάταση κι ελπίδα αλλά σημαντική βοήθεια σε χρήματα και είδη πρώτης ανάγκης, που ίσως ούτε ο πιο έμπειρος διπλωμάτης θα μπορούσε να συγκεντρώσει τότε στις ΗΠΑ!
Στον αγώνα εκείνον ο ισχνός και ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες πρωταθλητής μας, επέστρεψε στην αμερικανική μεγαλούπολη μετά το 1938 (δεν μπόρεσε να τερματίσει) αποφασισμένος να πετύχει, έχοντας βέβαια περισσότερη εμπειρία και επιτυχίες… Ήταν πιο γνωστός αυτή τη φορά, αλλά είχε να αντιμετωπίσει το ανερχόμενο αστέρι της Αμερικής, νικητή του 1945, Τζον Κέλι, τον ήδη τρείς νικητή Καναδό Ζεράρ Κοτέ και πολλούς άλλους εξαιρετικούς δρομείς…
Παίρνοντας λίγα κιλά και δυνάμεις τις λίγες πριν τον αγώνα ημέρες, χάρη στη βοήθεια των ομογενών, ο Κυριακίδης με καλά μελετημένη κούρσα θριάμβευσε με τον εκπληκτικό χρόνο 2ώρ. 29.27 που αρχικά θεωρήθηκε κορυφαία επίδοση της χρονιάς στον Κόσμο και φυσικά Πανελλήνιο ρεκόρ!
Φευ όμως, η διαδρομή (όπως και πολλές φορές εκεί) ήταν μικρότερη από την κανονική, μόλις 25,54 μίλια ή 41,1χλμ., και έτσι το ρεκόρ δεν μπορούσε να αναγνωρισθεί…
Η χαμένη αυτή ευκαιρία δεν μείωσε καθόλου την τεράστια αξία της νίκης του Στ.Κυριακίδη, η επιστροφή του οποίου στην Αθήνα προκάλεσε λαϊκό σεισμό και ξανάφερε το χαμόγελο και την αισιοδοξία σε όλο τον ελληνισμό! Γιατί ο Κυριακίδης δεν ζήτησε κανένα έπαθλο ή δώρο για τον εαυτό του αλλά μόνο για την πατρίδα και τους Έλληνες…
Την ιστορική αυτή ημέρα και τον αξέχαστο πρωταγωνιστή της θέλησα να τιμήσω και να θυμίσω με το κείμενο αυτό, καθώς είναι φανερό ότι η ιστορική διαδρομή και εξέλιξη του Μαραθωνίου στην Ελλάδα συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το Στέλιο Κυριακίδη, που έγραψε χρυσές σελίδες στο βιβλίο του αγωνίσματος.
Αυτές σας προσκαλώ να ξεφυλλίσουμε νοερά μαζί, στη συνέχεια του κειμένου…
Σημειώνοντας προκαταβολικά ότι, στις πρωτοφανείς συνθήκες που βιώνουμε σήμερα, είμαι βέβαιος πως ο αγαπημένος όλων «κυρ Στέλιος» θα γινόταν ξανά πρωτοπόρος για τη στήριξη και ανάκαμψη της κοινωνίας σε Κύπρο και Ελλάδα!
Δεν θα αναφερθώ στην πολύχρονη και πολύπλευρη προσφορά του ως προπονητής, διοικητικός παράγοντας, κριτής κ.α. γιατί θα χρειαζόταν χώρος και χρόνος πολύς…
Μένω μόνο στον Μαραθώνιο (αφήνοντας στο περιθώριο τα άλλα αγωνίσματα που διακρίθηκε), θυμίζοντας ότι η ιστορία του αγωνίσματος αρχίζει στις 10 Μαρτίου 1896 με το 1ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα και συνάμα πρώτο επίσημο αγώνα.
Όχι βέβαια στη σημερινή επίσημη απόσταση των 42.195μ., αλλά στα σχεδόν 40 χλμ. που χώριζαν τον Μαραθώνα από την Αθήνα εκείνη την εποχή…
Ο δοκιμαστικός νέος αγώνας στις 24 Μαρτίου και ο 1ος στα χρονικά Ολυμπιακός Μαραθώνιος στις 29 Μαρτίου 1896 ήταν οι επόμενοι. Δεν διεξήχθη άλλος αγώνας στην Ελλάδα έως το 1906, οπότε στις 18 Μαρτίου έγινε το 2ο Πανελλήνιο πρωτάθλημα και στις 18 Απριλίου ο Μαραθώνιος των αποκαλούμενων Μέσο –Ολυμπιακών της Αθήνας!
Η εξέλιξη ήταν πενιχρή και σκεφτείτε ότι έως το 1932 μόλις οκτώ μαραθώνιοι είχαν τελεσθεί για να φτάσουμε στο 10ο Πανελλήνιο πρωτάθλημα.
Φυσικά λιγοστοί ήταν οι δρομείς που είχαν αποτολμήσει να διανύσουν την απόσταση (επίσημα καθορίστηκε από την Iaaf στο Συνέδριο του 1921, αλλά έως και το 1928 υπήρχαν αμφιβολίες αν σωστά είχε προσδιοριστεί με βάση την πραγματική πρώτη διαδρομή της Αθήνας…), η οποία για πολλά χρόνια εθεωρείτο «απάνθρωπη» και έγινε στόχος ισχυρής πολεμικής!
Προσέξτε τώρα λίγο τις επιδόσεις για να αντιληφθείτε τη συμβολή του Κυριακίδη και την αξία του ως μαραθωνοδρόμου… Το 1910 η καλύτερη επίδοση Έλληνα ήταν 3ωρ.03.35 του Σωτ.Πλιάκου, αλλά όχι σε κανονική απόσταση. Μετά το 1924 που πιθανότατα ο ΣΕΓΑΣ συμμορφώθηκε στον κανονισμό της Iaaf το Πανελλήνιο ρεκόρ ξεκινά στις 3ώρ. 25.47.8 (του Διαμ. Κάντζια) και μετά τρεις διαδοχικές βελτιώσεις από το Χρ. Σάρρα το βρίσκουμε στις 20/11/1932 στις 3ωρ. 06.35.
Ήταν η χρονιά που ο Κυριακίδης νικητής στους Παγκύπριους αγώνες πήγε στην Αθήνα να διεκδικήσει θέση στη Βαλκανική ομάδα, αλλά δεν τον εμπιστεύθηκαν…
Tο 1933 ξαναγύρισε και στις 8/10 στον πρώτο Μαραθώνιο της ζωής του, αναδείχθηκε 2ος Βαλκανιονίκης με νέο ΠΡ 3ώρ. 03.05 (και ρεκόρ κλασικής διαδρομής)!
Το 1934 ήταν σημαδιακή και εντυπωσιακή χρονιά…
Αφού είχε κερδίσει στους Πανελλήνιους αγώνες τα 5 & 10χλμ., στους Βαλκανικούς στο Ζάγκρεμπ κέρδισε πρώτα τα 10χλμ. (33.49.1) και στις 2/9 τον Μαραθώνιο με 2ωρ.49.42,συντρίβοντας το ΠΡ πάνω από 13 λεπτά!
Κάποια γεγονότα του 1935 ήταν λυπηρά για τον μαχητή πρωταθλητή μας…
Το δέκαθλο και ο μαραθώνιος των Βαλκανικών εκείνης της χρονιάς (Κωνσταντινούπολη, Σεπτέμβριος) έγιναν νωρίτερα (25-26 Μαϊου) στην Αθήνα…
Οι Σέρβοι (όπως και την προηγούμενη) αμφισβητούσαν τη δυνατότητά του να μετέχει με την Ελληνική ομάδα, λόγω κυπριακής καταγωγής…
Ο ΣΕΓΑΣ αποδέχθηκε μια παράδοξη συμφωνία, για να μην οξυνθεί η κατάσταση, να
ξεκινήσει (εκτός συναγωνισμού) 2 λεπτά μετά τους υπόλοιπους… Σε άθλια ψυχολογική κατάσταση λίγο έλειψε να καλύψει το χάντικαπ… Ουσιαστικά ήλθε 2ος με 3ώρ. 08.07,
μόλις 27 δευτερόλεπτα πίσω από το Ρουμάνο νικητή, αλλά πουθενά δεν θα δείτε επίσημα το αποτέλεσμα αυτό! Ούτε βέβαια στην καταμέτρηση των μεταλλίων…
*Τουλάχιστον αποζημιώθηκε τον Ιούλιο (13/7) παίρνοντας στον Μαραθώνιο του Λονδίνου τη 2η θέση με 3ώρ.03.20 (22 δευτερόλεπτα πίσω από το νικητή) στους 5 μόνο που τερμάτισαν μεταξύ των 40 που αγωνίσθηκαν, λόγω αποπνικτικής ατμόσφαιρας!
Νέες συμμετοχές στο αγώνισμα το 1936. Πανελληνιονίκης (7/6) με 3ωρ. 06.30, [σε μια σπάνια διαδρομή, από Παναθηναϊκό στάδιο στη Γλυφάδα, Βούλα, Άνω Βούλα και επιστροφή στην Αθήνα!] και Βαλκανιονίκης (Αθήνα, 6/10) με 2ώρ.49.10.
Η επίδοση αυτή ήταν πάλι ελληνικό ρεκόρ κλασικής διαδρομής και μόλις το 1963 (19/5) ξεπεράστηκε από τον τότε πανελληνιονίκη Κώστα Πονήρη με 2ώρ.46.17.
Ήταν ο αδιαμφισβήτητα κορυφαίος Έλληνας στις μεγάλες αποστάσεις και το 1937,
εκτός των άλλων, θριάμβευσε στους Βαλκανικούς με 2ώρ. 57.22 (12/9, Βουκουρέστι).
*Νωρίτερα (17 Ιουλίου) πάλι στο Διεθνή Μαραθώνιο του Λονδίνου διακρίθηκε ιδιαίτερα, τερματίζοντας 2ος με 2ώρ. 40.10, που ήταν νέο Πανελλήνιο ρεκόρ και τον έφερε στην 21η θέση της παγκόσμιας κατάταξης της χρονιάς, κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί για Έλληνα μαραθωνοδρόμο!
Στα 28 του το 1938, αρκετά ώριμος αλλά έχει πια έναν σημαντικό ανταγωνιστή, το Θανάση Ραγάζο, που στους Βαλκανικούς του Βελιγραδίου (18/9) τον αφήνει 2ο στον Μαραθώνιο…
Οι χρόνοι τους ήταν παγκόσμιας κλάσης, αλλά εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι η διαδρομή ήταν τουλάχιστον 2 χιλιόμετρα μικρότερη!
Τον Οκτώβριο του 1939 (8/10) ο Μαραθώνιος στην Αθήνα ήταν ταυτόχρονα Πανελλήνιος & Βαλκανικός αγώνας, με νικητή τον Κυριακίδη σε 2ωρ.52.07! Διπλό το χρυσό μετάλλιο στο στήθος του…
Έχει μπει στα τριάντα το 1940… Μεγαλωμένος για τα μέτρα της εποχής, με προσωπικές περιπέτειες να τον ταράζουν… Παρ’ όλα αυτά αναδεικνύεται 3ος Βαλκανιονίκης του μαραθωνίου στην Κωνσταντινούπολη (6/10) με 2ωρ.46.43.
Ο πόλεμος έφαγε τα καλύτερά του χρόνια, μα παρά τις κακουχίες δεν το ‘βαλε κάτω…
Το 1946 ήταν η χρονιά που έφτασε στο απόγειο της δόξας του με το θρίαμβο στη Βοστόνη, όπως αναφέρω στον πρόλογο. Εκεί ξαναγύρισε το 1947, παίρνοντας τη 10η θέση…
Σε δύο Ολυμπιακούς με διαφορά 12 χρόνων!
Ο Κυριακίδης ευτύχησε να αγωνισθεί δύο φορές σε Ολυμπιακούς και μάλιστα με διαφορά 12 χρόνων!
Πρώτα το 1936 στο Βερολίνο (9/8) όπου κατέλαβε την εξαιρετική 11η θέση [σε 36 τερματίσαντες επί 56 μετασχόντων] με 2ωρ. 43.20.9. Ο χρόνος του δεν ήταν απλώς Πανελλήνιο ρεκόρ, αλλά και ο 62ος της χρονιάς στον Κόσμο!
Τότε είχε εκφράσει έντονα παράπονα για τις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε και την έλλειψη σωστής διατροφής και ήταν έτοιμος να σταματήσει τον αθλητισμό…
Στις 7 Αυγούστου 1948 στο γνώριμό του Λονδίνο στάθηκε πάλι στην αφετηρία… Ασυνήθιστα πράγματα για έναν 38χρονο εκείνες τις εποχές…
Ήλθε 18ος με 2ωρ.49.00, ανάμεσα σε 30 που τερμάτισαν και 40 που αγωνίσθηκαν.
Εκεί έπεσαν οι τίτλοι τέλους της σπουδαίας καριέρας του.
Το ρεκόρ
Κατέρριψε 4 φορές το ΠΡ, βελτίωσε την επίδοση σχεδόν 23 λεπτά και το διατήρησε τριάντα χρόνια! Μόλις στις 6 Απριλίου 1967 το ξεπέρασε ο Δημ. Βούρος στο Διεθνή Μαραθώνιο της Ολυμπιακής Ημέρας με 2ώρ. 38.22.
Κορυφαίος Έλληνας της χρονιάς…
Αξιοσημείωτο τέλος ότι ο τιμώμενος σήμερα ήταν οκτώ χρονιές (1933 -37, 1939, 1946 & 1948) κορυφαίος Έλληνας μαραθωνοδρόμος και τρείς δεύτερος, μετά το Θαν. Ραγάζο.
Ο κύκλος της ζωής του έκλεισε στα 77… Σαν παιχνίδι της μοίρας ήταν ο αριθμός στη φανέλα που φορούσε στο θρίαμβο της Βοστόνης!
Συνοπτικά οι διακρίσεις του :
Βαλκανικοί Αγώνες: 6 χρυσά (4 στον μαραθώνιο, 2 στα 10χλμ.) -2 αργυρά και 2 χάλκινα (από 1 σε μαραθώνιο & 10χλμ. αντίστοιχα) και ένα μη καταμετρημένο! – Σύνολο: 10.
Πανελλήνιοι Αγώνες: 8 χρυσά (από 3 στα 5 &10χλμ. και 2 στον μαραθώνιο).
Πανελλήνια ρεκόρ 7 φορές!
5χλμ. 15.35.0 1937
10χλμ. 32.52.4 (1/6) & 32.28.0 (20/9) 1936
Μαραθώνιος 3:03.05 (5/10) Αθήνα 1933
2:49.42 (2/9) Ζάγκρεμπ 1934
2:43.20.9 (9/8) Βερολίνο 1936
2:40. 10 (17/7) Λονδίνo 1937
Ατομικά ρεκόρ:
5χλμ. 15.33.0 4/5/1937 Αθήνα
10χλμ. 32.28.0 20/9/1936 Αθήνα
Μαρ. 2ώρ. 40.10 17/7/1937 Λονδίνο
Οι κούρσες του στον Μαραθώνιο
Οι 15 Μαραθώνιοι της καριέρας του (σε παρένθεση η θέση τερματισμού και στο τέλος η θέση του στην παγκόσμια κατάταξη κάθε έτους), ήταν οι εξής:
3:03.05 (2) 5/10/1933 Αθήνα (ΠΡ) (174 world list)
2:49.42 (1) 2/9/1934 Ζάγκρεμπ (ΠΡ) (66 world list)
3:03.20 (2) 13/7/1935 Λονδίνo
3:08.07 26/5/1935 Αθήνα [εκτός συν/μού, Βαλκ. Αγ.]
3:06.30 (1) 7/6/1936 Αθήνα
2:43.20.9 (11) 9/8/1936 Βερολίνο (ΠΡ) (62 world list)
2:49.10 (1) 6/10/1936 Αθήνα (107 world list)
2:40.10 (2) 17/7/1937 Λονδίνο (ΠΡ) (21 world list)
2:57.22 (1) 12/9/1937 Βουκουρέστι (168 world list)
2:31.25 (2) 18/9/1938 Βελιγράδι (short distance)
2:52.07 (1) 8/10/1939 Αθήνα (118 world list)
2:46.43 (3) 6/10/1940 Κων/λη (66 world list)
2:29.27 (1) 20/4/1946 Βοστόνη (short dist. 41, 1 km)
2:39.13 (10) 19/4/1947 Βοστόνη (short dist. 41, 1 km)
2:49.00 (18) 7/8/1948 Λονδίνο (129 world list)
Υ.Γ. Επιτρέψτε μου να θυμίσω σε όσους φίλους του στίβου ενδιαφέρονται τυχόν για περισσότερες πληροφορίες και άγνωστες ιστορίες για τον Μαραθώνιο στην Αθήνα ότι κυκλοφορούν δύο βιβλία μου με τίτλο:
ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ- Ραντεβού με την ιστορία (2010, ΑΓΚΥΡΑ)
Έλληνες & Μαραθώνιος (2011, Runner magazine)
Υ.Γ.2 Με την ευκαιρία μια αναγκαία διόρθωση: Για πολλά χρόνια η απόσταση του Μαραθωνίου της Βοστόνης ήταν διαπιστωμένα και αναμφισβήτητα αντικανονική, δηλ. μικρότερη και συνήθως στα 25,54 μίλια ή 41,1 χλμ., με συνέπεια η επίδοση του Κυριακίδη (όπως και του Ραγάζου το 1947) να μην αναγνωρίζεται επίσημα, ούτε ως καλύτερη επίδοση στην Ευρώπη ούτε ως Πανελλήνιο ρεκόρ! Λανθασμένα ο ΣΕΓΑΣ (και όχι μόνο…) θεωρούσε ως ρεκορ το 2ώρ.29.27 του αείμνηστου κυρ Στέλιου…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου